Hiciv’in kralı Voltaire hayatı ve eserleri (1694 -1778)

Voltaire’ın Hayatı

• Doğumu ve İlk Yılları: 21 Kasım 1694’te Paris’te doğdu. Babası bir noter, annesi ise soylu bir aileden geliyordu.
• Eğitimi: Jesuit kolejinde eğitim gördü. Burada Latince ve klasik edebiyat öğrendi.
• Yazı Kariyeri: Genç yaşlarda yazmaya başladı. İlk oyunu 1718’de sahnelendi. Hiciv ve eleştiri dolu yazıları nedeniyle defalarca hapis cezasına çarptırıldı ve sürgüne gönderildi.
• Sürgün Yılları: 1726-1729 yılları arasında İngiltere’de yaşadı. Bu dönemde İngiliz siyasetini, bilimini ve felsefesini inceledi. Bu deneyim, onun Aydınlanma düşüncesini şekillendirdi.
• Felsefi Görüşleri: Akılcılık, hoşgörü, özgürlük ve adaleti savundu. Din kurumlarını, mutlakiyetçiliği ve sosyal adaletsizliği sert bir dille eleştirdi.
• Ölümü: 30 Mayıs 1778’de Paris’te hayatını kaybetti. Cenazesi büyük bir kalabalık tarafından uğurlandı.

Voltaire’ın Eserleri

Voltaire, roman, tiyatro, deneme, şiir ve mektup gibi çeşitli türlerde eserler verdi. En ünlü eserleri arasında şunlar bulunur:

1. Candide (1759)
   • Voltaire’ın en ünlü hiciv romanıdır. İyimserlik felsefesini (Leibniz’in “En iyi olan dünyanın bu olduğu” fikrini) ve insanlığın acılarını mizahi bir dille eleştirir. Candide, dünyayı gezerken karşılaştığı savaş, fakirlik ve adaletsizliklerle yüzleşir.
2. Zadig (1747)
   • Bir Babil gençinin hayatını anlatan felsefi bir hikaye. Kader, şans ve adalet kavramlarını sorgular.
3. Micromégas (1752)
   • Bilim kurgu türünün erken örneklerinden biri. Uzaylıların Dünya’yı ziyaret etmesini anlatır ve insanlığın kibirini ve cehaletini hicveder.
4. Felsefi Mektuplar (Lettres philosophiques, 1734)
   • İngiltere’deki gözlemlerini ve düşüncelerini içeren mektuplar. Fransız toplumunu ve kurumlarını eleştirir.
5. Fanatizm ya da Muhammed Peygamber’in Kehaneti (Le Fanatisme ou Mahomet le Prophète, 1741)
   • Dini fanatizmi eleştiren bir tiyatro eseri. Eser, sansür nedeniyle Voltaire’ın hayatta olduğu dönemde tam olarak sahnelenemedi.
6. La Henriade (1723)
   • Henri IV’ün hayatını anlatan epik bir şiir. Dini hoşgörüyü ve barışı över.
7. Dictionnaire philosophique (1764)
   • Felsefi bir ansiklopedi. Dini, ahlaki ve sosyal konuları ele alır ve Aydınlanma düşüncesini yaymayı amaçlar.

Voltaire’ın Hiciv Anlayışı

Voltaire, hicvi bir silah olarak kullandı. Gücü elinde bulunduranları,  kurumları, cehaleti ve adaletsizliği mizahi ve keskin bir dille eleştirdi. Eserlerinde ironi, abartma ve karşılaştırma gibi teknikleri ustalıkla kullandı. Amacı, okuru güldürürken düşündürmek ve toplumsal değişimi teşvik etmekti.

Voltaire, sadece hiciv’in kralı değil, aynı zamanda Aydınlanma Dönemi’nin en etkili seslerinden biridir. Eserleri, bugün bile güncelliğini koruyan evrensel değerleri savunur: özgürlük, hoşgörü ve akılcılık.